Wat is zo’n ‘generatiesprong’?
Bij een generatiesprong komt een deel van het vermogen van de grootouder aan de kleinkinderen toe, ofwel door testament, bij overlijden van de grootouder, ofwel bij schenking, tijdens het leven van de grootouder.
Wat gebeurt er als de grootouder overlijdt?
Wanneer u geen vermogensplanning uitwerkt, wordt uw nalatenschap verdeeld onder uw erfgenamen volgens de regels van het Burgerlijk Wetboek. Overlijdt u bijvoorbeeld als weduwe of weduwnaar met twee kinderen, dan erven uw kinderen elk de helft van uw vermogen in volle eigendom.
U kan een testament opstellen waarin u een deel van uw vermogen toekent aan uw kleinkinderen.
Wat is het voordeel van een dergelijk testament?
Eerst en vooral situeert het voordeel zich op burgerrechtelijk vlak: de kinderen staan al verder in het leven en omdat de kleinkinderen een deel van het vermogen van hun grootouders erven, krijgen zij al een duwtje in de rug.
Op fiscaal vlak vermijdt u daarnaast dat dezelfde goederen twee keer aan successierecht onderworpen worden: een keer wanneer de kinderen erven bij het overlijden van hun ouder (de grootouder) en een tweede keer wanneer de kinderen zelf overlijden.
Daarenboven genieten uw kleinkinderen dezelfde tarieven van successierechten als uw kinderen, en dat zijn de meest voordelige tarieven.
De tarieven van de successierechten worden progressief (berekend per schijf), wat ervoor zorgt dat het tarief van de successierechten stijgt naargelang het aandeel dat elke erfgenaam erft toeneemt. De successierechten in rechte lijn worden voor elke erfgenaam afzonderlijk berekend: hoe meer erfgenamen (in dit geval uw kleinkinderen), hoe kleiner het aandeel van iedere erfgenaam in uw nalatenschap en hoe lager het bedrag van de totaal verschuldigde successierechten. Hoe meer erfgenamen er dus zijn, hoe minder successierecht er verschuldigd is door elk van hen.
De kleinkinderen betalen dus wel successierecht op de goederen die zij erven van hun grootouder, maar slechts één keer en aan de meest voordelige tarieven.
Kan ik mijn kleinkinderen al tijdens mijn leven een deel van mijn vermogen geven?
Als grootouder kan u reeds een gelijk deel van het familiale vermogen aan elk van uw kleinkinderen schenken.
In principe is een notariële schenkingsakte vereist. Bij wijze van uitzondering kan een schenking zonder tussenkomst van een notaris plaatsvinden, dit is afhankelijk van het type goederen dat u schenkt en de voorwaarden die u aan de schenking wil koppelen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om een onrechtstreekse schenking uit te voeren via bankgift. Wenst u echter goederen te schenken met voorbehoud van vruchtgebruik dan moet u schenken via notariële akte.
Opnieuw moet u rekening houden met het reservatair erfdeel van uw kinderen en u kan dus ten hoogste de helft van uw vermogen aan uw kleinkinderen schenken (dit is het beschikbaar deel).
In dit geval worden de kleinkinderen wel gelijk behandeld maar behoud je niet noodzakelijk de gelijkheid tussen de kinderen?
Inderdaad, het is niet altijd zo dat uw kinderen zelf allemaal evenveel kinderen hebben.Hierdoor zouden de verschillende takken van de familie ongelijke waarden ontvangen. Dit kan tot discussie leiden.
Het is ook mogelijk dat de financiële situatie van uw kinderen onderling verschillend is. Dan is het mogelijk dat het ene kind wel de schenking of erfenis wil ontvangen en dat het andere kind reeds een vermogensplanning uitwerkt voor de eigen kinderen.
Om de gelijkheid tussen de verschillende takken van de familie te bewaren, kan u schenken via het mechanisme van de ‘inbreng ten behoeve van een derde’. De schenking die u aan uw kleinkind doet, zal bij uw overlijden aangerekend worden op het aandeel dat uw kind (de ouder van het kleinkind) verkrijgt in uw nalatenschap. Om na te gaan of uw kinderen hun evenredig aandeel in uw nalatenschap ontvangen hebben, worden de schenkingen die de kleinkinderen gekregen hebben dus mee in rekeninggebracht. Concreet gesteld zal dergelijke schenking behandeld worden alsof er twee schenkingen hebben plaatsgevonden: eerst een schenking aan uw kind, onmiddellijk gevolgd door een schenking van uw kind aan uw kleinkind. Op het ogenblik van uw overlijden zal er dan van uitgegaan worden dat uw kinderen hetzelfde gekregen hebben.