Wereldeconomie is bezig aan forse remonte

Hans Bevers - Chief Economist

Covid-19 is nog niet voorbij. Wereldwijd sterven er officieel nog elke dag meer dan tienduizend mensen aan het virus (en dit is een onderschatting). Het dodenaantal is intussen opgelopen tot meer dan drieënhalf miljoen. En er blijft enige onzekerheid over de mogelijke impact van de verschillende coronavarianten. Toch kunnen we stellen dat de wereldeconomie, samen met de stijgende vaccinatiegraad, aan een flinke opmars bezig is. Hoewel het herstel ongelijk is, zal de wereldeconomie dit jaar naar verwachting groeien met zo’n 6%. Ook volgend jaar zou het herstel zich moeten kunnen doorzetten, met een geschatte groei van rond de 4%. Inderdaad, de aard van de crisis in combinatie met hoge spaartegoeden en een beleid gericht op volledig herstel van de arbeidsmarkt suggereert dat de economische activiteit sterk zal opveren na het annus horribilis 2020. De VS neemt het voortouw maar ook de Europese economie schakelt een versnelling hoger. In de groeilanden hinkt het herstel wat achterop. China, dat sterk uit de pandemie kwam, is daarop één van de uitzonderingen. Maar daar zal de economische groei vanaf nu vertragen. Hieronder zoemen we kort dieper in op de economische ontwikkelingen in de belangrijkste economische regio’s ter wereld.

wereldeconomie-is-bezig-aan-forse-remonte-img1

Amerika: Bidenomics en hogere inflatie in het verschiet

De Amerikaanse economie is al volop bezig aan een economische remonte. In het eerste kwartaal steeg de economische activiteit met 1,6%, vooral aangedreven door een sterke consumptiegroei (+2,6%). Met een verwachte groei van meer dan 2% in het tweede kwartaal overschrijdt het Amerikaanse bbp opnieuw het niveau van eind 2019. De VS is goed op weg om dit en volgend jaar een groeicijfer neer te zetten van respectievelijk zo’n 6,5% en 4%. De inflatie veert nu zoals verwacht sterk op. Dat heeft veel te maken met de initieel (toen de coronacrisis uitbrak) forse duik van de grondstoffen- en energieprijzen en het latere herstel ervan. Economen spreken in dit verband van basiseffecten. Daarbovenop komen nog voorraadtekorten en verstoringen in de aanvoerketens. De gangbare opvatting is dat deze inflatiepiek grotendeels van voorbijgaande aard zal zijn. We schrijven ons in deze logica in. Toch denken we ook dat de onderliggende inflatiedruk zal toenemen, zowel op korte termijn (zoals de onderstaande grafiek aangeeft) als op langere termijn. De door president Joe Biden geplande uitgaven van $4000 miljard voor infrastructuur en sociale voorzieningen (weliswaar gecompenseerd door hogere belastinginkomsten) zijn slechts één reden. Toch is het niet zo dat de Amerikaanse centrale bank nu snel en fel op de monetaire rem zal staan. Daarvoor is eerst uitzicht nodig op een breed en inclusief herstel op de arbeidsmarkt.

wereldeconomie-is-bezig-aan-forse-remonte-img2

Europa: vaccinaties en economische inhaalbeweging

Nu het vaccinatietempo in Europa eindelijk stevig in de lift zit en de restricties worden versoepeld, kan het economische herstel in de eurozone echt beginnen. De zogenaamde double-dip recessie tijdens de herfst en winter maakt plaats voor stevige groeicijfers in de volgende kwartalen. Ook hier zal de gezinsconsumptie de drijvende kracht zijn. Sinds de uitbraak van de pandemie spaarden gezinnen in de eurozone ruim 500 miljard euro extra. Net zoals in de VS zullen basiseffecten de inflatiecijfers de volgende maanden duidelijk hoger duwen (weliswaar in mindere mate). Maar dat effect is slechts tijdelijk en vormt op geen enkele manier een aanleiding voor de ECB om over te gaan tot een verstrakking van het monetaire beleid. De kerninflatie blijft allicht nog geruime tijd beneden de inflatiedoelstelling. Bovendien zal de ECB weldra haar doelstelling van ‘onder, maar dicht bij 2% op de middellange termijn’ vervangen door een meer symmetrische doelstelling. Het beleid van de ECB zal nog geruime tijd zeer soepel blijven. Concreet komt het erop neer dat de instelling uit Frankfurt allicht tot aan de lente van volgend jaar zal doorgaan met obligatie-aankopen. Een eerste renteverhoging zit er de eerstvolgende jaren niet aan te komen. Een volledig herstel van de arbeidsmarkt zal tijd vragen.

wereldeconomie-is-bezig-aan-forse-remonte-img3

China: tragere kredietgroei en verjaardag van de CCP

De gedecideerde aanpak van het coronavirus leidde vorig jaar al tot een vrij spectaculaire economische heropleving. Beleidsmakers in Beijing richtten zich recent meer op het intomen van de kredietgroei. Die moet meer in lijn groeien met de nominale economische groei. Ter informatie, in de afgelopen vijftien jaar lag de kredietgroei gemiddeld zo’n vier procentpunt hoger. Het logische gevolg is dat de economische groei zal afnemen. Intussen bevat het laatste vijfjarenplan, gepresenteerd in maart, ambitieuze voorstellen om van China een innovatieleider te maken. Tegelijkertijd wil het land minder afhankelijk worden van buitenlandse technologie en dus meer zelfvoorzienend worden. De kans dat dit leidt tot meer spanningen met de VS is niet gering. Snelle productiviteitsgroei is cruciaal voor China, zeker tegen de achtergrond van de demografische vergrijzing die zich doorzet. Vandaag is er reden tot feest. De Chinese Communistische Partij (CCP) zal op 1 juli een algemeen congres houden om haar honderdste verjaardag te vieren, net zoals er ook in 1981, 1991, 2001 en 2011 al ceremonies waren. Voormalig secretaris-generaal Hu Jintao hield bijvoorbeeld in 2011 een toespraak over de triomfen sinds 1921. Daarin herinnerde hij onder meer aan de doelstellingen om tegen 2021 een ‘gematigd welvarende samenleving’ te worden en tegen 2049 (de honderdste verjaardag van de Volksrepubliek China) een ‘modern socialistisch land’. Belangrijker evenwel dan het eeuwfeest is de ‘roulatie’ van het politieke leiderschap dat begin 2022 op lokaal niveau start en daarna uitmondt in het 20ste Nationale Partijcongres.