Monthly Market News
06.01.20236 min
Deel het artikel
Monthly Market News december 2022 – Trends op de markten
2022 was geen doorsneejaar voor de belegger. Door de inflatieopstoot moesten centrale bankiers na jaren van ultrasoepel monetair beleid het geweer van schouder veranderen. De schok werd gevoeld in zowel aandelen als obligaties. Ook in december bleven beide activa onder druk staan van het aanhoudende agressieve monetaire beleid van de centrale banken.
Onze expert, Alexandre Gauthy, analyseert de trends op de markten in december 2022.
Aandelenmarkten: centrale banken laten beurzen ook in december schrikken
Steeds meer economische gegevens wijzen op een afkoelende inflatiedruk, maar de centrale banken bleven ook in december verrassen met hun restrictieve vooruitzichten voor hun monetaire politiek. De positievere trend op de financiële markten die was ontstaan door de recent betere inflatiecijfers in de VS werd daardoor ongedaan gemaakt. De aandelenkoersen daalden, en de maand december was daarmee een afspiegeling van het volledige jaar 2022.
De Europese beurzen deden het in december beter dan de Amerikaanse, waar de waarderingen nog wat hoger zijn en de groeiaandelen sterker vertegenwoordigd. De Amerikaanse beurs is daarom gevoeliger voor de rentevooruitzichten. Dankzij de prestatie in het laatste kwartaal konden de Europese aandelenmarkten hun performance-achterstand tegenover de Amerikaanse helemaal goedmaken tegen het einde van het jaar. In de eerste maanden van het jaar presteerden de Europese beurzen beduidend zwakker door de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis. De emerging markets lieten in december een gemengd beeld zien, met positieve prestaties in de Oost-Europese markten en negatieve in Latijns-Amerika. Die divergente prestatie is het spiegelbeeld van wat tijdens de eerste maanden van het jaar het geval was. De Chinese beurs had een sterke maand december door de gewijzigde houding van de Chinese overheid ten opzichte van haar zerocovidbeleid. Voor het volledige jaar blijft de prestatie evenwel uiterst zwak.
Zowel in de VS als in Europa presteerden value-aandelen significant sterker dan groeiaandelen in december. Ze zetten daarmee de trend van het volledige jaar verder.
De Europese beurzen deden het in december beter dan de Amerikaanse, waar de waarderingen nog wat hoger zijn en de groeiaandelen sterker vertegenwoordigd. De Amerikaanse beurs is daarom gevoeliger voor de rentevooruitzichten. Dankzij de prestatie in het laatste kwartaal konden de Europese aandelenmarkten hun performance-achterstand tegenover de Amerikaanse helemaal goedmaken tegen het einde van het jaar. In de eerste maanden van het jaar presteerden de Europese beurzen beduidend zwakker door de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis. De emerging markets lieten in december een gemengd beeld zien, met positieve prestaties in de Oost-Europese markten en negatieve in Latijns-Amerika. Die divergente prestatie is het spiegelbeeld van wat tijdens de eerste maanden van het jaar het geval was. De Chinese beurs had een sterke maand december door de gewijzigde houding van de Chinese overheid ten opzichte van haar zerocovidbeleid. Voor het volledige jaar blijft de prestatie evenwel uiterst zwak.
Zowel in de VS als in Europa presteerden value-aandelen significant sterker dan groeiaandelen in december. Ze zetten daarmee de trend van het volledige jaar verder.
| Aandelenmarkten | December | 3 maanden | Sinds 31/12 | 12 maanden |
|---|---|---|---|---|
| MSCI EMU NR | -3.6% | 12.8% | -12.5% | -12.5% |
| MSCI EUROPE NR | -3.5% | 9.5% | -9.5% | -9.5% |
| MSCI USA NR | -9.2% | -1.8% | -14.6% | -14.6% |
| MSCI JAPAN NR | -3.3% | 3.9% | -11.2% | -11.2% |
| MSCI EM. MARKETS NR | -4.9% | 0.7% | -14.9% | -14.9% |
| MSCI AC WORLD NR | -7.3% | 0.8% | -13.0% | -13.0% |
| Rendementen in EUR op 31/12/2022 | bron: Bloomberg |
Obligatiemarkten: rente hoger in 2022 en hoger in december
Begin 2022 was de Duitse 10-jarige rente nog negatief op -0,15% en bedroeg de rente op de Amerikaanse tegenhanger 1,5%. Op een ogenblik dat de knelpunten in de toeleveringsketens na de pandemie de prijzen al sterk onder opwaartse druk hadden gezet, leidde de Russische inval in Oekraïne tot pieken in de energie- en voedselprijzen. De meeste centrale banken zagen zich verplicht de beleidsrente fors op te trekken om de inflatie terug onder controle te krijgen en de langetermijn inflatieverwachtingen verankerd te houden. De Federal Reserve zette de steilste rentecyclus (de grootste renteverhoging op de kortste tijd) in. Het resulteerde in het slechtste jaar ooit voor de obligatiemarkten.
Na de ontspanning tijdens de maand november dankzij betere inflatiecijfers, gingen de obligatierendementen in december opnieuw fors hoger door de acties van de centrale banken. De Duitse 10-jaarsrente ging ruim 60 basispunten hoger in december tot boven 2,5% wat net iets hoger was dan het hoogste niveau van oktober. De Amerikaanse 10-jaarsrente steeg minder fel met 30 basispunten en bleef met 3,87% duidelijk onder het niveau van oktober.
Na hun forse daling in november gingen de spreads van zowel investment grade als high yield bedrijfsobligaties in Europa nog wat lager in december. Ze bevinden zich evenwel nog op een niveau dat ruimschoots hoger ligt dan bij het begin van 2022.
Na de ontspanning tijdens de maand november dankzij betere inflatiecijfers, gingen de obligatierendementen in december opnieuw fors hoger door de acties van de centrale banken. De Duitse 10-jaarsrente ging ruim 60 basispunten hoger in december tot boven 2,5% wat net iets hoger was dan het hoogste niveau van oktober. De Amerikaanse 10-jaarsrente steeg minder fel met 30 basispunten en bleef met 3,87% duidelijk onder het niveau van oktober.
Na hun forse daling in november gingen de spreads van zowel investment grade als high yield bedrijfsobligaties in Europa nog wat lager in december. Ze bevinden zich evenwel nog op een niveau dat ruimschoots hoger ligt dan bij het begin van 2022.
| Rente overheidsobligaties 10 j. | Huidig | December | 3 maanden | Sinds 31/12 |
|---|---|---|---|---|
| België | 3.22 | 0.73 | 0.45 | 3.04 |
| Frankrijk | 3.12 | 0.71 | 0.40 | 2.92 |
| Duitsland | 2.57 | 0.64 | 0.46 | 2.75 |
| Italië | 4.72 | 0.84 | 0.20 | 3.54 |
| Griekenland | 4.62 | 0.47 | -0.24 | 3.29 |
| Spanje | 3.66 | 0.72 | 0.37 | 3.10 |
| Verenigde Staten | 3.87 | 0.27 | 0.05 | 2.36 |
| Japan | 0.42 | 0.17 | 0.18 | 0.35 |
| Evolutie tot 31/12/2022 | bron: Bloomberg |
Centrale banken: ECB en Bank of Japan verrassen
De Europese Centrale Bank verhoogde in december de depositorente van 1,5% naar 2,0%, zoals algemeen verwacht. Maar de boodschap dat beleidsmakers van plan zijn de rente "significant verder" te verhogen was strikter dan verwacht. Daarnaast werd aangekondigd dat de centrale bank haar obligatieportefeuille (binnen het kader van het Asset Purchase Program) vanaf maart 2023 zal beginnen af te bouwen, met gemiddeld 15 miljard euro per maand. Dat wordt beschouwd als een zeer gematigd tempo.
Na vier opeenvolgende verhogingen met 75 basispunten verhoogde de Federal Reserve haar beleidsrente in de afgelopen maand zoals verwacht met 50 basispunten. De commentaar van voorzitter Jerome Powell blijft vrij strikt: hij verklaarde dat de FOMC nog steeds "aanzienlijk meer bewijs" nodig heeft voordat ze zeker kunnen zijn dat de inflatie daalt. Hij herhaalde nog meerdere renteverhogingen te verwachten. De Fed-leden stelden hun renteprojecties (de zogenaamde dot plot) verder opwaarts bij op basis van een hogere verwachting voor de kerninflatie in 2023. De mediane schatting van de Fed-leden voor het hoogtepunt van de rente dit jaar ligt nu op 5,1%, wat hoger is dan de marktverwachting.
De Japanse centrale bank zorgde ook voor een verrassing. Ze verruimde onverwacht de tolerantiemarge van 0,25% tot 0,50% rond de rendementsdoelstelling van 0%. De beleidsrente bleef onveranderd. De versoepeling van de Yield Curve Control-doelstelling kan het signaal zijn voor het geleidelijk loslaten van de YCC, maar moet wellicht niet worden gezien als de voorbode van een hogere beleidsrente.
Na vier opeenvolgende verhogingen met 75 basispunten verhoogde de Federal Reserve haar beleidsrente in de afgelopen maand zoals verwacht met 50 basispunten. De commentaar van voorzitter Jerome Powell blijft vrij strikt: hij verklaarde dat de FOMC nog steeds "aanzienlijk meer bewijs" nodig heeft voordat ze zeker kunnen zijn dat de inflatie daalt. Hij herhaalde nog meerdere renteverhogingen te verwachten. De Fed-leden stelden hun renteprojecties (de zogenaamde dot plot) verder opwaarts bij op basis van een hogere verwachting voor de kerninflatie in 2023. De mediane schatting van de Fed-leden voor het hoogtepunt van de rente dit jaar ligt nu op 5,1%, wat hoger is dan de marktverwachting.
De Japanse centrale bank zorgde ook voor een verrassing. Ze verruimde onverwacht de tolerantiemarge van 0,25% tot 0,50% rond de rendementsdoelstelling van 0%. De beleidsrente bleef onveranderd. De versoepeling van de Yield Curve Control-doelstelling kan het signaal zijn voor het geleidelijk loslaten van de YCC, maar moet wellicht niet worden gezien als de voorbode van een hogere beleidsrente.
| Tarief centrale bank | Huidig | Laatste aanpassing | Datum |
|---|---|---|---|
| Fed funds | 4.25-4.5% | +0.50% | Dec. 2022 |
| ECB depositorente | 2.0% | +0.50% | Dec. 2022 |
| Situatie op 31/12/2022 | bron: Bloomberg |
Valuta's: restrictieve ECB duwt euro hoger
De voorbije maand waren naast de Federal Reserve, de ECB en de Bank of Japan, nog talrijke andere centrale banken (in het VK, Zwitserland, Noorwegen,…) weer aan zet. De restrictieve commentaren van de ECB zorgden ervoor dat de markt haar verwachtingen voor de piek van de beleidsrente aanzienlijk opwaarts bijstelde tot ruim boven 3%, een stuk hoger dan wat al was ingeprijsd. Dat resulteerde in een versteviging van de euro tegenover de meeste andere munten. De dollar verzwakte bijvoorbeeld met bijna 3% tegenover de euro in december, maar blijft nog 5,8% hoger dan bij het begin van 2022. De Japanse yen kon wel verstevigen tegenover de euro na de beslissing van de Japanse centrale bank.
De Chinese munt verstevigde tegenover de Amerikaanse munt en noteert weer onder 7 renminbi per dollar. De markt kijkt vooruit naar later dit jaar wanneer de Chinese economie een herstel na de huidige covidgolf zal kennen, terwijl de Amerikaanse economie wellicht op een recessie afstevent. Dat resulteert nu al in een afnemend renteverschil op langetermijnobligaties van beide landen in het nadeel van de dollar.
De Chinese munt verstevigde tegenover de Amerikaanse munt en noteert weer onder 7 renminbi per dollar. De markt kijkt vooruit naar later dit jaar wanneer de Chinese economie een herstel na de huidige covidgolf zal kennen, terwijl de Amerikaanse economie wellicht op een recessie afstevent. Dat resulteert nu al in een afnemend renteverschil op langetermijnobligaties van beide landen in het nadeel van de dollar.
| Deviezen | Huidig | December | 3 maanden | Sinds 31/12 |
|---|---|---|---|---|
| USD | 1.071 | -2.9% | -9.2% | 5.8% |
| GBP | 0.885 | -2.6% | -0.9% | -5.2% |
| JPY | 140.41 | 2.3% | 1.0% | -7.3% |
| CHF | 0.990 | -0.6% | -2.3% | 4.6% |
| Evolutie t.o.v. EUR tot 31/12/2022 | bron: Bloomberg |
Grondstoffen: toenemende vrees voor recessie weegt op koersen
Volatiliteit was het kenmerk van de grondstoffenmarkt, die in 2022 geprangd zat tussen geopolitieke spanningen en toenemende recessievrees. Dat was in december niet anders. Na de forse daling in november bleef de brent olieprijs per saldo vrij stabiel (in dollar). De markt vreest dat de toenemende risico's van een recessie de vraag zullen temperen. Bovendien heeft de invoering van een prijsplafond door de G7-landen voor de Russische olie-export over zee niet tot een prijsstijging geleid. De Europese aardgasprijzen daalden sterk, tot 70 Eur/MWh, het laagste niveau sinds de Russische invasie in Oekraïne. De EU bereikte uiteindelijk een akkoord over een plafond (180 Eur/MWh) voor Russische gas. De impact zal wellicht beperkt zijn gezien het hoge niveau van het plafond en de voorwaarden vooraleer het in werking treedt. Het mildere weer en een seizoensgebonden daling van de industriële vraag hebben de prijsdaling in de hand gewerkt op een moment dat de opslagniveaus relatief hoog zijn.
De industriële grondstoffen waren vrij stabiel in december, en gingen over geheel 2022 toch lager ondanks de forse opstoot tijdens de eerste maanden van het jaar. De heropening van China (als belangrijke verbruiker van industriële grondstoffen) was in december een ondersteunende factor, maar de globale groeivertraging vormde daarvoor een tegengewicht.
De goudprijs verstevigde in december en sluit het jaar nagenoeg onveranderd af (in dollar). De rente-omgeving bleef nochtans ongunstig voor goud in de afgelopen maand. De verzwakking van de dollar en waarschijnlijke aankopen door niet-Westerse centrale banken (China, Rusland,…) die hun reserves diversifiëren weg van de dollar, waren naast de hoge geopolitieke risico’s, de ondersteunende factoren.
De industriële grondstoffen waren vrij stabiel in december, en gingen over geheel 2022 toch lager ondanks de forse opstoot tijdens de eerste maanden van het jaar. De heropening van China (als belangrijke verbruiker van industriële grondstoffen) was in december een ondersteunende factor, maar de globale groeivertraging vormde daarvoor een tegengewicht.
De goudprijs verstevigde in december en sluit het jaar nagenoeg onveranderd af (in dollar). De rente-omgeving bleef nochtans ongunstig voor goud in de afgelopen maand. De verzwakking van de dollar en waarschijnlijke aankopen door niet-Westerse centrale banken (China, Rusland,…) die hun reserves diversifiëren weg van de dollar, waren naast de hoge geopolitieke risico’s, de ondersteunende factoren.
| Grondstoffen | Huidig | December | 3 maanden | Sinds 31/12 |
|---|---|---|---|---|
| Grondstoffen (GSCI index) | 610.07 | -1.8% | 0.4% | 8.7% |
| Olie (Brent) | 85.91 | 0.6% | -2.3% | 10.5% |
| Goud | 1824.02 | 3.8% | 9.2% | -0.1% |
| Evolutie in USD tot 31/12/2022 | Source : Bloomberg |
Deel het artikel
Gerelateerde artikelen
Nijverheidsstraat 44
1040 Brussel
België
+32 2 287 91 111040 Brussel
België
BTW BE 0403 212 172
RPR Brussel
RPR Brussel
Gereglementeerd door de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België | Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam