Onze experten volgen de economie en de financiële markten op de voet.
reforme-fiscale-immo-getty-images-yDZVInqgdg0-unsplash

Hervorming van de Brusselse registratierechten bij de aankoop van een onroerend goed

Niko Hostyn - Head of Estate Planning Flanders
In navolging van de hervorming van de registratierechten in Vlaanderen, die in werking is getreden begin 2022 (zie tax flash voor een gedetailleerde beschrijving), heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beslist om wijzigingen aan te brengen aan de registratierechten.

Bij de aankoop van een onroerend goed moet de koper niet alleen de koopprijs betalen, maar óók de registratierechten (de zogenaamde « verkooprechten ») evenals de notariskosten. Het tarief van deze rechten hangt af van het onroerend goed en varieert van regio tot regio.

De door de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aangebrachte wijzigingen betreffen de aankoop van een eerste woning. Deze regeling is in werking getreden op 1 april 2023.

Vorige regime, vóór 1 april 2023

De Brusselse registratierechten bij de aankoop van een onroerend goed bedroegen tot nu toe 12,5%. In bepaalde gevallen was het mogelijk om te genieten van een vermindering van de belastbare basis (het zogenaamde « abattement ») indien bepaalde voorwaarden vervuld waren.

Door toepassing van dit abattement waren er geen registratierechten verschuldigd op de eerste schijf van de aankoopprijs ten belope van € 175.000. Dit resulteerde in een potentiële belastingbesparing van € 21.875 bij de aankoop. Aan de tarieven én het abattement werden er trouwens géén wijzigingen aangebracht.

De voorwaarden om te kunnen genieten van dit abattement waren de volgende:
  • Het aangekochte goed moest gelegen zijn in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de aankoopprijs mocht niet meer dan € 500.000 bedragen;
  • De kopers moesten natuurlijke personen zijn (niet van toepassing op vennootschappen);
  • Het onroerend goed moest geheel of gedeeltelijk bestemd zijn tot bewoning;
  • De aankoop betrof de volle eigendom van het onroerend goed (en dus niet de gesplitste aankoop naakte eigendom/vruchtgebruik);
  • De kopers mochten op het ogenblik van de ondertekening van de overeenkomst niet de volle eigenaar zijn van een ander onroerend goed in België of in het buitenland dat geheel of gedeeltelijk diende tot bewoning;
  • De kopers moesten zich vestigen in de woning binnen de 2 jaar vanaf de registratie van de aankoopakte én er gedurende 5 jaar onafgebroken verblijven.

Nieuwe regime, na 1 april 2023

De volgende wijzigingen werden aangebracht inzake de registratierechten bij de aankoop van een onroerend goed:
  • Het abattement wordt verhoogd van € 175.000 naar € 200.000, wat resulteert in een bijkomende potentiële besparing van € 3.125;
  • De aankoopprijs mag niet meer bedragen dan € 600.000 (voorheen, € 500.000);
  • De kopers moeten zich vestigen in de woning binnen de 3 jaar vanaf de registratie (in plaats van 2 jaar);
  • De kopers moeten hun woonplaats behouden gedurende 5 jaar. Er werd echter een belangrijke wijziging aangebracht in de zin dat niet het totale abattement moet worden terugbetaald indien de koper er minder dan 5 jaar blijft. Voortaan dient enkel een terugbetaling te gebeuren van het gedeelte van het abattement dat overeenkomt met de resterende duur.
De andere voorwaarden blijven nog steeds van toepassing, met name:
  • Het aangekochte goed moet gelegen zijn in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest;
  • De kopers zijn natuurlijke personen (niet van toepassing op vennootschappen);
  • Het onroerend goed moet geheel of gedeeltelijk bestemd zijn tot bewoning (in het geval van een bouwgrond bedraagt het abattement € 100.000 en mag de waarde van de bouwgrond niet meer bedragen dan € 300.000);
  • De aankoop betreft de volle eigendom (en dus niet de gesplitste aankoop naakte eigendom/vruchtgebruik);
  • De koper mag op het ogenblik van de ondertekening van de overeenkomst niet de volle eigenaar zijn van een ander onroerend goed in België of in het buitenland dat geheel of gedeeltelijk dient tot bewoning.

Bijkomend abattement in geval van renovatie

In het geval van een grondige renovatie van het onroerend goed, kent het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een bijkomend abattement toe van € 25.000 aan wie zijn pand renoveert. Voorwaarde is wel dat die renovatie de energetische prestaties zodanig verbetert dat de woning minstens twee EPB-klassen naar boven opschuift (bijvoorbeeld: van energielabel E naar energielabel C).

Renoveren kan bijgevolg aanleiding geven tot een bijkomend abattement van minstens € 50.000 (aangezien de Brusselse wetgever een verhoging eist van minstens 2 categorieën om het bijkomend abattement te kunnen toepassen). Concreet betekent dit een fiscale besparing van € 3.125 voor elke verbetering van energetische klasse.

De werkzaamheden moeten worden uitgevoerd binnen de 5 jaar na de registratie van de aankoopakte. Gelet op de tijd die nodig is om de noodzakelijke verbeteringswerken uit te voeren (verkrijging stedenbouwkundig attest, opmaak van een offerte, uitvoering van de werken, enz.) wordt de termijn om zich in het onroerend goed te vestigen verlengd van 3 tot 5 jaar.

Vergelijking van de twee systemen (praktische gevallen)

abbatament-jpg

De regeling in het Waalse Gewest?

De Waalse wetgever heeft eveneens maatregelen genomen om de aankoop van onroerend goed te begunstigen. De Waalse registratierechten bij de aankoop van een onroerend goed bedragen 12,5%. Deze registratierechten worden verminderd naar 6% (of 5%) in het geval van een bescheiden woning.

Er bestaat momenteel een abattement op de eerste schijf van € 20.000 bij de verwerving van een eerste woning, hetgeen een fiscaal voordeel oplevert van € 2.500. Zoals in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is dit abattement onderworpen aan bepaalde voorwaarden.

De Waalse wetgever overweegt om het abattement op te trekken tot € 40.000 voor een woning met een waarde van minder dan € 350.000. Vanaf deze drempel zou het abattement degressief worden toegepast om terug te vallen op € 20.000 voor onroerende goederen van meer dan € 500.000.

Deze maatregel kadert in een ruimere fiscale hervorming en zal wellicht niet van toepassing zijn vóór het tweede semester van 2023.

Ter herinnering: De regeling in het Vlaamse Gewest?

Koopt u een ‘enige eigen woning’, dan kan u genieten van een verlaagd tarief voor de registratierechten. Met de hervorming van de registratierechten werd dit gunsttarief verlaagd van 6% naar 3%.

De voorwaarden van het gunsttarief zijn de volgende:
1.
aankoop als privépersoon¹;
2.
zuivere aankoop² ;
3.
aankoop van een woning (huis, appartement) waar u uw domicilie vestigt binnen een termijn van 3 jaar na het verlijden van de notariële aankoopakte;
4.
aankoop van de gehele woning in volle eigendom;
5.
de aangekochte woning is uw enige woning: u mag geen andere woning of bouwgrond bezitten.De wetgever voorziet evenwel in een uitzondering indien u uw woning vervreemdt binnen een korte tijdsspanne na de aankoop van de nieuwe woning. Deze termijn werd met ingang van 1 januari 2022 verlengd van 1 naar 2 jaar, te rekenen vanaf de datum van de authentieke aankoopakte. Een bijkomende voorwaarde is dat er een causaal verband bestaat tussen de vervreemding van de oude woning en de verkrijging van de nieuwe woning.
¹Een aankoop door een vennootschap is uitgesloten.
²Een ruil of een onttrekking van een onroerend goed uit een vennootschap komt niet in aanmerking.
Dit is commerciële informatie uitgaande van Bank Degroof Petercam nv, met zetel te Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel, België (hierna “Bank Degroof Petercam”), die verantwoordelijk is voor de productie en de verdeling ervan. De informatie in dit document is uitsluitend bedoeld voor algemene informatiedoeleinden en mag niet worden beschouwd als raad over financiële planning in de zin van de Wet van 25 april 2014, noch als enig ander advies, voorstel of persoonlijke informatie, noch als openbaar aanbod van financiële instrumenten. De algemene informatie in dit document is niet afgestemd op de individuele persoonlijke situatie van de geadresseerde/lezer/ontvanger. Dit document is niet bedoeld om een volledige beschrijving te geven van de geldende wettelijke bepalingen, de rechtsleer of de rechtspraak, noch van de financiële dienst(en) die Bank Degroof Petercam aanbiedt. Hoewel alle voorzorgen werden genomen en Bank Degroof Petercam bij de redactie van huidig document beroep heeft gedaan op bronnen welke ze betrouwbaar acht, kan Bank Degroof Petercam de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document niet garanderen en kunnen noch Bank Degroof Petercam, noch haar verbonden vennootschappen, bestuurders, adviseurs of werknemers verantwoordelijk worden gesteld voor enige onjuiste, onvolledige of ontbrekende informatie, of voor enige rechtstreekse of onrechtstreekse schade, verlies, kosten, vordering of andere uitgave die voortvloeit uit het gebruik van dit document, behalve in het geval van opzettelijke fout of grove nalatigheid.
Huidig document mag niet worden gekopieerd of verspreid zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming vanwege Bank Degroof Petercam.
De verstrekte informatie is correct op de datum van publicatie.
Bank Degroof Petercam is erkend door en staat onder prudentiëel toezicht van de Nationale Bank van België, Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel, en onder het toezicht van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA), Congresstraat 12-14, 1000 Brussel, voor de bescherming van beleggers en consumenten.

Verantwoordelijke uitgever: Bank Degroof Petercam
Wettelijk adres: Bank Degroof Petercam nv, Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel.
BTW: BE 0403.212.172 (RPR Brussel) - FSMA 040460 A
Deel het artikel
Gereglementeerd door de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België | Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam