21.12.20235 min
Deel het artikel
Dubbele belasting op Franse dividenden: einde van de saga?
Met twee nieuwe arresten van het Hof van Cassatie komt er een vervolg aan de saga rond het forfaitair gedeelte van buitenlandse belasting, ofwel het “FBB”, een mechanisme van belastingkrediet dat van toepassing is op dividenden van Franse oorsprong ontvangen door Belgische ingezetenen. Komt er door deze arresten ook een einde aan de discussie?
Ter herinnering nog even wat voorafging.
Cassatie-arrest van 16 juni 2017: een eerste tegenslag voor de Belgische fiscale administratie
De kwestie van de dubbele belasting van Franse dividenden is sinds vele jaren voorwerp van discussie. In 2017 heeft het Belgische Hof van Cassatie in deze kwestie voor het eerst gewezen op de primauteit van het internationale recht op het nationale recht.
Het huidige Belgisch-Frans dubbelbelastingverdrag (dat dateert van 10 maart 1964) voorziet in een mechanisme ter vermijding van dubbele belasting met betrekking tot dividenden van Franse oorsprong, beter bekend als het "forfaitair gedeelte van buitenlandse belasting" (FBB), dat we in eerdere communicaties uitvoerig hebben besproken¹. Het FBB bedraagt volgens het verdrag minstens 15% van het bedrag “netto van Franse inhouding”.
De toepassing van het belastingkrediet op dividenden uit Franse bron ontvangen door Belgische ingezetenen natuurlijke personen leidt tot volgend resultaat voor een dividend van 100 EUR bruto (dit op basis van de huidige tarieven inzake bronheffing en roerende voorheffing).
Het huidige Belgisch-Frans dubbelbelastingverdrag (dat dateert van 10 maart 1964) voorziet in een mechanisme ter vermijding van dubbele belasting met betrekking tot dividenden van Franse oorsprong, beter bekend als het "forfaitair gedeelte van buitenlandse belasting" (FBB), dat we in eerdere communicaties uitvoerig hebben besproken¹. Het FBB bedraagt volgens het verdrag minstens 15% van het bedrag “netto van Franse inhouding”.
De toepassing van het belastingkrediet op dividenden uit Franse bron ontvangen door Belgische ingezetenen natuurlijke personen leidt tot volgend resultaat voor een dividend van 100 EUR bruto (dit op basis van de huidige tarieven inzake bronheffing en roerende voorheffing).
Ondanks deze uitspraak van het Hof van Cassatie werd het merendeel van de verzoeken tot terugbetaling ingediend op basis daarvan, afgewezen door de Belgische fiscale administratie, met als argument dat het Belgische interne recht het FBB voor natuurlijke personen had afgeschaft in 1988.
De uitspraak van 15 oktober 2020: bevestiging die resulteert in een restrictieve circulaire
Nadat het Hof van Cassatie zich in 2020 opnieuw ondubbelzinnig in het voordeel van de belastingplichtige had uitgesproken, kondigde de minister van Financiën in de pers aan dat de fiscale administratie de cassatierechtspraak zou volgen en een gedeelte van de Franse belasting zou verrekenen met de Belgische roerende voorheffing.
Op 28 mei 2021 werd een circulaire gepubliceerd waarin de fiscale administratie haar standpunt dienaangaande uiteenzette. De aftrek van het FBB werd daarin afhankelijk gemaakt van de opname van het bedrag van het dividend in de aangifte in de personenbelasting, zelfs in de gevallen waarin het dividend (omdat het rechtstreeks op een bankrekening van de ontvanger in België was gestort) aan de bevrijdende roerende voorheffing was onderworpen. Daar waar de term "bevrijdend" precies betekent dat wanneer inkomsten uit roerende goederen (in dit geval het dividend) onderworpen zijn aan roerende voorheffing, de belastingplichtige deze in principe niet meer hoeft op te nemen in zijn aangifte personenbelasting.
Ditmaal weigerde de fiscale administratie om het FBB toe te passen wanneer de dividenden niet werden opgenomen in de aangifte personenbelasting, zich beroepend op haar circulaire, die er kwam na de voor de belastingplichtige gunstige uitspraak van het Hof van Cassatie².
Dit administratieve standpunt had geen wettelijke basis. Bovendien impliceerde de door de administratie opgelegde voorwaarde ook een relatief korte termijn voor de belastingplichtige om actie te ondernemen voor dividenden ontvangen vóór 2020 (en die – in afwezigheid van circulaire - niet in de aangifte werden opgenomen)³.
Het administratieve standpunt uit de circulaire gaf de voorbije jaren aanleiding tot meerdere geschillen tussen belastingplichtigen en administratie. De rechtbanken en hoven waaraan deze werden voorgelegd, beslisten nu eens in het voordeel van de fiscale administratie, dan weer in het voordeel van de belastingplichtige. Dit laatste was bijvoorbeeld het geval in het arrest van 15 december 2020 van het Hof van Beroep te Gent. Hetzelfde Hof van Beroep volgde dan weer het standpunt van de fiscale administratie in een latere uitspraak van 5 oktober 2021.
Tegen beide uitspraken werd beroep aangetekend bij het Hof van Cassatie (het eerste door de Belgische staat, het tweede door de belastingplichtige).
Op 28 mei 2021 werd een circulaire gepubliceerd waarin de fiscale administratie haar standpunt dienaangaande uiteenzette. De aftrek van het FBB werd daarin afhankelijk gemaakt van de opname van het bedrag van het dividend in de aangifte in de personenbelasting, zelfs in de gevallen waarin het dividend (omdat het rechtstreeks op een bankrekening van de ontvanger in België was gestort) aan de bevrijdende roerende voorheffing was onderworpen. Daar waar de term "bevrijdend" precies betekent dat wanneer inkomsten uit roerende goederen (in dit geval het dividend) onderworpen zijn aan roerende voorheffing, de belastingplichtige deze in principe niet meer hoeft op te nemen in zijn aangifte personenbelasting.
Ditmaal weigerde de fiscale administratie om het FBB toe te passen wanneer de dividenden niet werden opgenomen in de aangifte personenbelasting, zich beroepend op haar circulaire, die er kwam na de voor de belastingplichtige gunstige uitspraak van het Hof van Cassatie².
Dit administratieve standpunt had geen wettelijke basis. Bovendien impliceerde de door de administratie opgelegde voorwaarde ook een relatief korte termijn voor de belastingplichtige om actie te ondernemen voor dividenden ontvangen vóór 2020 (en die – in afwezigheid van circulaire - niet in de aangifte werden opgenomen)³.
Het administratieve standpunt uit de circulaire gaf de voorbije jaren aanleiding tot meerdere geschillen tussen belastingplichtigen en administratie. De rechtbanken en hoven waaraan deze werden voorgelegd, beslisten nu eens in het voordeel van de fiscale administratie, dan weer in het voordeel van de belastingplichtige. Dit laatste was bijvoorbeeld het geval in het arrest van 15 december 2020 van het Hof van Beroep te Gent. Hetzelfde Hof van Beroep volgde dan weer het standpunt van de fiscale administratie in een latere uitspraak van 5 oktober 2021.
Tegen beide uitspraken werd beroep aangetekend bij het Hof van Cassatie (het eerste door de Belgische staat, het tweede door de belastingplichtige).
Twee arresten van het Hof van Cassatie van 23 november 2023: schaakmat?
In twee arresten van 23 november 2023 bevestigt het Hof van Cassatie opnieuw het algemeen rechtsbeginsel van de primauteit van het internationale verdragsrecht op de bepalingen van het nationale recht.
De zienswijze van de administratie dat het verlenen van een minimum verrekenbaar bedrag aan FBB onderwerpt aan de voorwaarde van het vermelden van de dividenden in de aangifte in de personenbelasting, kan volgens het Hof van Cassatie niet tegen de belastingplichtige worden ingeroepen, temeer aangezien hiervoor geen enkele wettelijke basis was vóór de publicatie van voornoemde circulaire.
Het Hof concludeert dat het FBB dus moet worden verrekend met de in België verschuldigde belasting, ook wanneer het dividend uit Franse bron onderworpen werd aan de bevrijdende roerende voorheffing en het dividend niet werd opgenomen in de aangifte personenbelasting.
De zienswijze van de administratie dat het verlenen van een minimum verrekenbaar bedrag aan FBB onderwerpt aan de voorwaarde van het vermelden van de dividenden in de aangifte in de personenbelasting, kan volgens het Hof van Cassatie niet tegen de belastingplichtige worden ingeroepen, temeer aangezien hiervoor geen enkele wettelijke basis was vóór de publicatie van voornoemde circulaire.
Het Hof concludeert dat het FBB dus moet worden verrekend met de in België verschuldigde belasting, ook wanneer het dividend uit Franse bron onderworpen werd aan de bevrijdende roerende voorheffing en het dividend niet werd opgenomen in de aangifte personenbelasting.
Impact van deze nieuwe rechtspraak en wijzigingen in de toekomst
Ingevolge deze recente cassatierechtspraak is het de fiscale administratie dus niet langer toegestaan om het toekennen van het voordeel van het FBB afhankelijk te maken van de voorwaarde van de vermelding van de dividendbedragen in de aangifte personenbelasting.
De belastingplichtige kan dus het voordeel van het FBB claimen via een bezwaarschrift of een aanvraag tot terugbetaling van de te veel ingehouden roerende voorheffing, al naargelang het geval. Wat de termijn betreft waarbinnen de aanvraag tot terugbetaling moet worden ingediend, blijkt uit het arrest van het Hof van Beroep te Gent van 15 december 2020, bevestigd door het Hof van Cassatie, dat deze 5 jaar bedraagt⁴. Het belastingkrediet zou dus nog kunnen worden gevraagd voor dividenden ontvangen in 2019 of later.
Voormelde rechtspraak zal uiteraard argumenten bieden aan belastingplichtigen die momenteel een administratieve of gerechtelijke procedure hebben lopen voor de toepassing van het FBB.
Vergelijkbare bepalingen als deze die in het Belgisch-Franse verdrag met betrekking tot dividenden van Franse oorsprong in het belastingkrediet voorziet voor de Belgische ingezetenen, zijn opgenomen in verdragen met andere landen. Dit is met name het geval in de verdragen met Italië, Ierland, Israël, Finland en Noorwegen.
Tot slot moet worden opgemerkt dat het nieuwe Belgisch-Franse belastingverdrag van 9 november 2021, dat ten vroegste in 2025 in werking zou moeten treden, het belastingkrediet in de vorm van het FBB afschaft. Na inwerkingtreding van dit verdrag zal de belastingdruk op dividenden van Franse oorsprong voor Belgische ingezetenen in principe opnieuw stijgen tot 38,96%, tegenover 30% voor dividenden van Belgische oorsprong. Afwachten of ditmaal de Europese instanties de Belgische belastingplichtige te hulp zullen komen.
De belastingplichtige kan dus het voordeel van het FBB claimen via een bezwaarschrift of een aanvraag tot terugbetaling van de te veel ingehouden roerende voorheffing, al naargelang het geval. Wat de termijn betreft waarbinnen de aanvraag tot terugbetaling moet worden ingediend, blijkt uit het arrest van het Hof van Beroep te Gent van 15 december 2020, bevestigd door het Hof van Cassatie, dat deze 5 jaar bedraagt⁴. Het belastingkrediet zou dus nog kunnen worden gevraagd voor dividenden ontvangen in 2019 of later.
Voormelde rechtspraak zal uiteraard argumenten bieden aan belastingplichtigen die momenteel een administratieve of gerechtelijke procedure hebben lopen voor de toepassing van het FBB.
Vergelijkbare bepalingen als deze die in het Belgisch-Franse verdrag met betrekking tot dividenden van Franse oorsprong in het belastingkrediet voorziet voor de Belgische ingezetenen, zijn opgenomen in verdragen met andere landen. Dit is met name het geval in de verdragen met Italië, Ierland, Israël, Finland en Noorwegen.
Tot slot moet worden opgemerkt dat het nieuwe Belgisch-Franse belastingverdrag van 9 november 2021, dat ten vroegste in 2025 in werking zou moeten treden, het belastingkrediet in de vorm van het FBB afschaft. Na inwerkingtreding van dit verdrag zal de belastingdruk op dividenden van Franse oorsprong voor Belgische ingezetenen in principe opnieuw stijgen tot 38,96%, tegenover 30% voor dividenden van Belgische oorsprong. Afwachten of ditmaal de Europese instanties de Belgische belastingplichtige te hulp zullen komen.
¹.https://www.degroofpetercam.com/nl-be/blog/dubbele-belasting-van-dividenden-frankrijk
².Voor meer informatie, zie https://www.degroofpetercam.com/nl-be/blog/verrekening-bronheffing-op-franse-dividenden-pyrrhusoverwinning.
³.voor meer informatie, zie https://www.degroofpetercam.com/nl-be/blog/verrekening-bronheffing-op-franse-dividenden-pyrrhusoverwinning.
⁴ .Volgens onze analyse is de termijn 5 jaar vanaf 1 januari van het jaar waarin de voorheffingen gestort zijn geweest; in toepassing van artikel 368 WIB.
².Voor meer informatie, zie https://www.degroofpetercam.com/nl-be/blog/verrekening-bronheffing-op-franse-dividenden-pyrrhusoverwinning.
³.voor meer informatie, zie https://www.degroofpetercam.com/nl-be/blog/verrekening-bronheffing-op-franse-dividenden-pyrrhusoverwinning.
⁴ .Volgens onze analyse is de termijn 5 jaar vanaf 1 januari van het jaar waarin de voorheffingen gestort zijn geweest; in toepassing van artikel 368 WIB.
Dit is commerciële informatie uitgaande van Bank Degroof Petercam nv, met zetel te Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel, België (hierna “Bank Degroof Petercam”), die verantwoordelijk is voor de productie en de verdeling ervan. De informatie in dit document is uitsluitend bedoeld voor algemene informatiedoeleinden en mag niet worden beschouwd als raad over financiële planning in de zin van de Wet van 25 april 2014, noch als enig ander advies, voorstel of persoonlijke informatie, noch als openbaar aanbod van financiële instrumenten. De algemene informatie in dit document is niet afgestemd op de individuele persoonlijke situatie van de geadresseerde/lezer/ontvanger. Dit document is niet bedoeld om een volledige beschrijving te geven van de geldende wettelijke bepalingen, de rechtsleer of de rechtspraak, noch van de financiële dienst(en) die Bank Degroof Petercam aanbiedt. Hoewel alle voorzorgen werden genomen en Bank Degroof Petercam bij de redactie van huidig document beroep heeft gedaan op bronnen welke ze betrouwbaar acht, kan Bank Degroof Petercam de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document niet garanderen en kunnen noch Bank Degroof Petercam, noch haar verbonden vennootschappen, bestuurders, adviseurs of werknemers verantwoordelijk worden gesteld voor enige onjuiste, onvolledige of ontbrekende informatie, of voor enige rechtstreekse of onrechtstreekse schade, verlies, kosten, vordering of andere uitgave die voortvloeit uit het gebruik van dit document, behalve in het geval van opzettelijke fout of grove nalatigheid.
Huidig document mag niet worden gekopieerd of verspreid zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming vanwege Bank Degroof Petercam.
De verstrekte informatie is correct op de datum van publicatie.
Bank Degroof Petercam is erkend door en staat onder prudentiëel toezicht van de Nationale Bank van België, Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel, en onder het toezicht van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA), Congresstraat 12-14, 1000 Brussel, voor de bescherming van beleggers en consumenten.
Verantwoordelijke uitgever: Bank Degroof Petercam
Wettelijk adres: Bank Degroof Petercam nv, Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel.
BTW: BE 0403.212.172 (RPR Brussel) - FSMA 040460 A
Huidig document mag niet worden gekopieerd of verspreid zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming vanwege Bank Degroof Petercam.
De verstrekte informatie is correct op de datum van publicatie.
Bank Degroof Petercam is erkend door en staat onder prudentiëel toezicht van de Nationale Bank van België, Berlaimontlaan 14, 1000 Brussel, en onder het toezicht van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA), Congresstraat 12-14, 1000 Brussel, voor de bescherming van beleggers en consumenten.
Verantwoordelijke uitgever: Bank Degroof Petercam
Wettelijk adres: Bank Degroof Petercam nv, Nijverheidsstraat 44, 1040 Brussel.
BTW: BE 0403.212.172 (RPR Brussel) - FSMA 040460 A
Deel het artikel
Gerelateerde artikelen
Nijverheidsstraat 44
1040 Brussel
België
+32 2 287 91 111040 Brussel
België
BTW BE 0403 212 172
RPR Brussel
RPR Brussel
Gereglementeerd door de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België | Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam