Monthly Market News
08.11.20236 min
Deel het artikel
Monthly Market News Oktober 2023 - Trends in de markt
Zowel de aandelen- als obligatiemarkten zaten in woelig vaarwater in oktober. Naast de geopolitieke situatie bleef de aandacht van de beleggers uitgaan naar de oplopende obligatierente.
Onze expert, Alexandre Gauthy, analyseert de markttrends van oktober 2023.
Aandelenmarkten: aandelenkoersen staan onder druk
Zowel de Europese (Stoxx600) als de Amerikaanse (S&P500) aandelenmarkt gingen voor de derde opeenvolgende maand lager. Voor beide beurzen liepen de verliezen sinds hun hoogtepunt eerder dit jaar op tot 10% of meer. De obligatierente bepaalde nog steeds de richting van de aandelenkoersen. Door het conflict in de Gazastrook liepen de geopolitieke spanningen verder op. Er is weliswaar geen grote rechtstreekse economische impact, maar beleggers zijn beducht voor een mogelijke escalatie van het conflict waarbij Iran betrokken zou raken. Dat zou de olieprijs fors hoger kunnen duwen. Niettemin was er ook positief nieuws voor de aandelen. De Amerikaanse economie houdt ook volgens recente economische cijfers goed stand – al speelt dit ook in op het ‘hoger voor langer’-discours van de Federal Reserve. China kondigde een nieuwe reeks stimuleringsmaatregelen aan, waaronder meer fiscale ondersteuning en bijkomende investeringen in infrastructuur. In Europa waren de publicaties van de resultaten over het derde kwartaal tot dusver gemengd. Omzetcijfers hebben een neiging om tegen te vallen, maar de winstmarges houden vrij goed stand. De verwachtingen voor het vierde kwartaal staan onder neerwaartse druk. In de VS werd door de bedrijven aan het einde van de maand een licht positieve winstgroei genoteerd, wat beter was dan de verwachting van een lichte daling. De beleggers hebben missers in de winstcijfers evenwel harder afgestraft dan in de afgelopen kwartalen, terwijl bedrijven met winstcijfers die de verwachtingen overtroffen minder dan gemiddeld werden beloond.
Op geografisch vlak waren de performances vrij gelijklopend, met een lichte outperformance voor de Amerikaanse aandelen. De S&P500 presteerde beter dan de Equal Weighted S&P500-index. De Amerikaanse beurs blijft dus ondersteund door de megacap-groeiaandelen. Nochtans vielen ook daar tegenvallers te noteren. Met name de halfgeleidersector had te lijden onder een bijkomende exportbeperking door de Amerikaanse overheid op halfgeleiders naar China.
Op geografisch vlak waren de performances vrij gelijklopend, met een lichte outperformance voor de Amerikaanse aandelen. De S&P500 presteerde beter dan de Equal Weighted S&P500-index. De Amerikaanse beurs blijft dus ondersteund door de megacap-groeiaandelen. Nochtans vielen ook daar tegenvallers te noteren. Met name de halfgeleidersector had te lijden onder een bijkomende exportbeperking door de Amerikaanse overheid op halfgeleiders naar China.
| Aandelenmarkten | Oktober | 3 maanden | Sinds 31/12 | 12 maanden |
|---|---|---|---|---|
| MSCI EMU NR | -3.3% | -9.3% | 6.6% | 11.4% |
| MSCI EUROPE NR | -3.6% | -7.4% | 4.9% | 8.2% |
| MSCI USA NR | -2.2% | -4.6% | 11.6% | 2.4% |
| MSCI JAPAN NR | -4.3% | -4.8% | 7.2% | 9.2% |
| MSCI EM. MARKETS NR | -3.7% | -8.4% | -1.2% | 3.6% |
| MSCI AC WORLD NR | -2.8% | -5.7% | 7.8% | 3.3% |
| Rendementen in EUR op 31/10/2023 | bron: Bloomberg |
Obligatiemarkten: Europese en Amerikaanse rente evolueren niet in tandem
De Amerikaanse 10-jarige obligatierente zette de opwaartse trend in oktober onverminderd verder. Dat was voor de Duitse 10-jarige rente niet het geval. De 10-jarige obligatierente steeg naar 5% in de VS, het hoogste niveau sinds 2007. De Duitse rente steeg begin oktober nog tot een niveau net onder 3%, maar viel nadien wat terug. De economie in de VS is nog steeds verrassend solide, terwijl de eurozone met een recessie flirt.
Een andere trend in de obligatiemarkt is dat de rentecurve in de VS aanzienlijk vlakker geworden is. In tegenstelling tot de langere looptijden is de rente voor de kortere looptijden in de voorbije maanden (en in oktober) nauwelijks gestegen. Het is een uiting van de marktverwachting dat de Federal Reserve wellicht de piek in deze rentecyclus bereikt heeft, maar dat dit niveau langere tijd zal worden aangehouden. De 2-jarige obligatierente schommelt net boven 5%, zodat nog nauwelijks kan gesproken worden van een inverse rentecurve.
De beleggers kijken in het licht van de oplopende rente ook meer naar de emittenten met grote overheidstekorten. De rentespread van Italiaanse obligaties ten opzichte van de Duitse overheidsobligaties is opgelopen tot 210 basispunten, tegenover 165 basispunten in augustus.
De spread op kwalitatieve bedrijfsobligaties (‘investment grade’) in euro bleef in oktober vrij stabiel. Voor ‘high yield’ bedrijfsobligaties gingen de spreads wat hoger, in het algemene klimaat van toenemende risicoaversie.
Een andere trend in de obligatiemarkt is dat de rentecurve in de VS aanzienlijk vlakker geworden is. In tegenstelling tot de langere looptijden is de rente voor de kortere looptijden in de voorbije maanden (en in oktober) nauwelijks gestegen. Het is een uiting van de marktverwachting dat de Federal Reserve wellicht de piek in deze rentecyclus bereikt heeft, maar dat dit niveau langere tijd zal worden aangehouden. De 2-jarige obligatierente schommelt net boven 5%, zodat nog nauwelijks kan gesproken worden van een inverse rentecurve.
De beleggers kijken in het licht van de oplopende rente ook meer naar de emittenten met grote overheidstekorten. De rentespread van Italiaanse obligaties ten opzichte van de Duitse overheidsobligaties is opgelopen tot 210 basispunten, tegenover 165 basispunten in augustus.
De spread op kwalitatieve bedrijfsobligaties (‘investment grade’) in euro bleef in oktober vrij stabiel. Voor ‘high yield’ bedrijfsobligaties gingen de spreads wat hoger, in het algemene klimaat van toenemende risicoaversie.
| Rente overheidsobligaties 10 j. | Huidig | Oktober | 3 maanden | Sinds 31/12 |
|---|---|---|---|---|
| België | 3.46 | -0.04 | 0.33 | 0.24 |
| Frankrijk | 3.43 | 0.03 | 0.40 | 0.31 |
| Duitsland | 2.81 | -0.03 | 0.31 | 0.24 |
| Italië | 4.73 | -0.06 | 0.62 | 0.01 |
| Griekenland | 4.18 | -0.18 | 0.42 | -0.45 |
| Spanje | 3.88 | -0.05 | 0.37 | 0.22 |
| Verenigde Staten | 4.93 | 0.36 | 0.97 | 1.06 |
| Japan | 0.95 | 0.18 | 0.34 | 0.53 |
| (Evolutie tot 31/10/2023) | Source : Bloomberg |
Centrale banken: stilte na de storm
Nadat de centrale banken in de voorgaande maanden de markten danig in beroering hadden gebracht, was het in oktober rustiger op dat vlak. De Europese centrale bank liet haar beleidsrente ongewijzigd op 4%. Een aantal ECB-leden herhaalden dat de beleidsrentes op het huidige niveau voldoende restrictief waren en de inflatie op middellange termijn terug zouden brengen naar de doelstelling van 2%. Volgens de verklaring is de mogelijkheid om de afbouw van balans van de centrale bank te versnellen niet besproken.
De Bank Of Japan handhaafde haar kortetermijnbeleidsrente op -0,1%, ook al heeft de kerninflatie in het land al 18 opeenvolgende maanden de doelstelling van 2% overschreden. De Bank bevestigde het streefniveau van de 10-jaarsrente voor overheidsobligaties op 0% en behield de bewegingsmarge van 1%. De BOJ ziet die grens van 1% nu echter als een "referentie" en niet langer als een strikte limiet. Het betekent een nieuwe stap in het geleidelijk loslaten van het ‘Yield Curve Control’-beleid. Het is evenwel afwachten in welke mate de centrale bank haar optreden in de markt zal afbouwen.
De Bank Of Japan handhaafde haar kortetermijnbeleidsrente op -0,1%, ook al heeft de kerninflatie in het land al 18 opeenvolgende maanden de doelstelling van 2% overschreden. De Bank bevestigde het streefniveau van de 10-jaarsrente voor overheidsobligaties op 0% en behield de bewegingsmarge van 1%. De BOJ ziet die grens van 1% nu echter als een "referentie" en niet langer als een strikte limiet. Het betekent een nieuwe stap in het geleidelijk loslaten van het ‘Yield Curve Control’-beleid. Het is evenwel afwachten in welke mate de centrale bank haar optreden in de markt zal afbouwen.
| Tarief centrale bank | Huidig | Laatste aanpassing | Datum |
|---|---|---|---|
| Fed funds | 5.25-5.5% | +0.25% | Juli 2023 |
| ECB depositorente | 4.00% | +0.25% | Sept. 2023 |
| Situatie op 31/10/2023 | bron: Bloomberg |
Deviezen: CHF veilige haven
De dollar kon in oktober niet echt profiteren van de geopolitieke spanningen. Tegenover de euro verloor de Amerikaanse munt zelfs licht terrein. Het economisch momentum en het rentevoordeel evolueerden de afgelopen maand nog steeds in het voordeel van de dollar. De positieve verrassing die de koersen de vorige maanden opdreef leek in de afgelopen maand evenwel wat naar de achtergrond te verdwijnen. De verkoopgolf in de Amerikaanse obligatiemarkt woog eveneens op de munt.
De Zwitserse frank ging wel hoger tegenover de meeste munten in oktober. De CHF trekt waarschijnlijk meer interesse van beleggers die door de onzekere geopolitieke situatie op zoek zijn naar een veilige haven.
De Noorse kroon ging in oktober vrij fors achteruit (-4,8%) tegenover de euro, na een periode van versteviging tijdens de zomermaanden. De inflatie daalde meer dan verwacht, wat een bijkomende renteverhoging van de centrale bank minder waarschijnlijk maakt. De daling van de olieprijs was een bijkomende negatieve factor.
De Japanse yen daalde verder, ondanks de verdere versoepeling van de YCC-politiek. Tegenover de USD overschreed de yen zijn vorige laagste niveau van oktober 2022 van 150 USD/JPY en bereikte een nieuw historisch dieptemunt.
De Zwitserse frank ging wel hoger tegenover de meeste munten in oktober. De CHF trekt waarschijnlijk meer interesse van beleggers die door de onzekere geopolitieke situatie op zoek zijn naar een veilige haven.
De Noorse kroon ging in oktober vrij fors achteruit (-4,8%) tegenover de euro, na een periode van versteviging tijdens de zomermaanden. De inflatie daalde meer dan verwacht, wat een bijkomende renteverhoging van de centrale bank minder waarschijnlijk maakt. De daling van de olieprijs was een bijkomende negatieve factor.
De Japanse yen daalde verder, ondanks de verdere versoepeling van de YCC-politiek. Tegenover de USD overschreed de yen zijn vorige laagste niveau van oktober 2022 van 150 USD/JPY en bereikte een nieuw historisch dieptemunt.
| Deviezen | Huidig | Oktober | 3 maanden | Sinds 31/12 |
|---|---|---|---|---|
| USD | 1.058 | 0.0% | 3.9% | 1.2% |
| GBP | 0.871 | -0.4% | -1.7% | 1.7% |
| JPY | 160.23 | -1.4% | -2.4% | -14.1% |
| CHF | 0.962 | 0.6% | -0.5% | 2.8% |
| Evolutie t.o.v. EUR tot 31/10/2023 | bron: Bloomberg |
Grondstoffen: volatiele olieprijs in oktober
De maand oktober ging van start met een Brentolieprijs die rond 95 dollar per vat schommelde. Tijdens de eerste week daalde de prijs tot onder 85 dollar door bezorgdheden over de vraag, nadat in de VS de voorraden sterker waren toegenomen dan verwacht. Daardoor gingen de marktparticipanten vrezen dat, naast de hogere rente, stilaan ook de hoge olieprijs zelf op de consumptie gaat wegen. De uitbraak van het conflict in de Gazastrook duwde de olieprijs dan weer hoger. De markt vreest voor een uitbreiding van het conflict over de regio en een bredere verstoring van de productie in het Midden-Oosten. De Europese gasprijs is eveneens opgelopen tot 50 euro per Mwh, ondanks de overvloedige gasvoorraden. Een breder conflict en mogelijke Iraanse betrokkenheid kunnen de veiligheidsrisico's voor LNG-schepen van Qatar op doorreis door de Straat van Hormuz naar het Europese continent vergroten.
De geopolitieke spanningen laten zich voelen in de koersen van andere activa. Na een afglijdende koers - een gevolg van de hogere (reële) rente - boekte goud een stevige stijging en kwam terug in de buurt van 2.000 dollar per ons, tegenover 1.800 dollar begin oktober. De goudprijs wordt bovendien nog steeds ondersteund door aankopen van centrale banken. Tot dusver evenaren hun aankopen dit jaar die van het recordniveau van vorig jaar.
De industriële grondstoffen zetten in oktober hun dalende trend verder, ondanks enkele positievere signalen van de Chinese economie.
De geopolitieke spanningen laten zich voelen in de koersen van andere activa. Na een afglijdende koers - een gevolg van de hogere (reële) rente - boekte goud een stevige stijging en kwam terug in de buurt van 2.000 dollar per ons, tegenover 1.800 dollar begin oktober. De goudprijs wordt bovendien nog steeds ondersteund door aankopen van centrale banken. Tot dusver evenaren hun aankopen dit jaar die van het recordniveau van vorig jaar.
De industriële grondstoffen zetten in oktober hun dalende trend verder, ondanks enkele positievere signalen van de Chinese economie.
| Grondstoffen | Huidig | Oktober | 3 maanden | Sinds 31/12 |
|---|---|---|---|---|
| Industriële metalen (GSCI) | 405.48 | -3.5% | -6.5% | -10.1% |
| Olie (Brent) | 87.41 | -8.3% | 2.2% | 1.7% |
| Goud | 1984.21 | 6.9% | -0.7% | 9.2% |
| Evolutie in USD tot 31/10/2023 | Source : Bloomberg |
Deel het artikel
Gerelateerde artikelen
12 rue Eugène Ruppert
L-2453 Luxembourg
+352 45 35 451L-2453 Luxembourg
Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam